- Veelgestelde vragen - Bitcoin
- Gerelateerde berichten
- Bitcoin Blockchain
- Hoe blockchain de markt voor onroerend goed gaat veranderen
Iedere node heeft zich er op zijn beurt toe verbonden het door iedere proposer verrichte werk te controleren, en dus vast te stellen of die proposer terecht heeft vastgesteld of de in het candidate block opgenomen transacties van de gebruikers juist zijn en of de oplossing van de cryptografische puzzel klopt. Voor die controle door de nodes hoeft overigens niet rechtstreeks te worden betaald en dat is juridisch gezien ook niet nodig.
Veelgestelde vragen - Bitcoin
Overigens zou wel een vorm van indirecte betaling kunnen worden geconstrueerd. Nodes die zelf transacties verrichten hebben er immers baat bij dat ook hun transacties worden gecontroleerd. En nodes die zelf minen hebben er baat bij de proposers te controleren. Immers, als zij vaststellen dat een proposer zijn werk niet goed heeft gedaan, begint de speed competition weer opnieuw en maakt iedere miner weer kans proposer te worden.
Als hij vervolgens proposer wordt en blijkt dat hij zijn werk wel goed heeft gedaan, ontvangt hij het block reward en de transactiekosten. De hiervoor beschreven rechten van de gebruiker ten opzichte van de miners en nodes om hun verificatie- respectievelijk controlewerkzaamheden te verrichten, zijn vorderingen en noem ik hierna gemakshalve bitcoin-vorderingen. Tot dusver de technische uitleg en verbintenisrechtelijke kwalificatie, die ik nodig heb om bitcoins ook goederenrechtelijk te kunnen kwalificeren.
Gerelateerde berichten
Nu is uitgelegd hoe de techniek werkt en welke overeenkomsten met welke inhoud tussen welke deelnemers tot stand komen, is het tijd te bezien hoe bitcoins vanuit goederenrechtelijk perspectief kunnen worden gekwalificeerd. Anderen gingen mij daarin voor. Ook in de rechtspraak worden verschillende opvattingen gehuldigd. Daar worden bitcoins aangemerkt als ruilmiddel32 en op één lijn gesteld met goederen met een dagprijs in de zin van artikel BW.
In het buitenland is men eveneens driftig bezig bitcoins goederenrechtelijk te kwalificeren. Ten aanzien van het Belgische recht meent Vanwynsberghe dat bij mining de miner als gevolg van zaaksvorming het eigendomsrecht op de nieuw ontstane bitcoins verkrijgt en dat alleen paper wallets waardepapieren zijn, maar concludeert vervolgens dat bitcoin een onlichamelijk goed is dat tussen de privaatrechtelijke mazen van het net valt.
Ieder van deze benaderingen heeft voor- en nadelen. Gelet op de omvang van deze bijdrage zal ik echter, anders dan te doen gebruikelijk, niet die voor- en nadelen daarvan bespreken en mijn eigen mening daarover vormen. In plaats daarvan ga ik vanuit de eerder gegeven technische uitleg en verbintenisrechtelijke kwalificatie op zoek naar een goederenrechtelijke kwalificatie die het beste past bij de wijze waarop het bitcoin-netwerk technisch functioneert. Het juridisch weerspiegelen van die technische werkelijkheid is nodig omdat code in blockchain-gevallen vaak law is.
Gelet op het voorgaande, moet een goederenrechtelijke kwalificatie aan de volgende, door de techniek bepaalde, drie eisen voldoen:. Bij de kwalificatie moet worden bedacht dat het feitelijk gezien een doodlopende weg is om te focussen op de goederenrechtelijke kwalificatie van de registratie van een bitcoin en bitcoin-transacties in het bitcoin-grootboek zoals opgeslagen in het blockchain-bestand.
Dat is met opzet zo. Dat proces van identificeren door de gebruiker en authentiseren door miners en nodes kan niet plaatsvinden in het bitcoin-netwerk. Het bitcoin-netwerk is immers gebouwd om anoniem transacties te verrichten. Uitgaande van de bestaande feitelijke en juridische werkelijkheid, moet naar mijn idee worden gefocust op de privésleutel, de wallet waarin die sleutel is opgeborgen en de drager waarop de wallet staat. Alleen daarmee kan immers in technische zin over de bitcoins worden beschikt.
Vanuit juridisch perspectief is mijn eerste gedachte te onderzoeken of die drager als een waardepapier, en wel een toonderpapier, kan worden gekwalificeerd. Om die reden onderzoek ik hierna of bitcoins goederenrechtelijk gezien als toonderpapieren kunnen worden gekwalificeerd en daarmee aan de drie gestelde eisen anonimiteit, eenvoudige crediteursvervanging en eenvoudige debiteursvervanging kan worden voldaan. Aannemende dat de miner bij gebruikmaking van het bitcoin-netwerk niet zelf on bewust persoons- of andere identificerende gegevens heeft achtergelaten, kan dat delven niet aan een rechts persoon worden gekoppeld en is dus in technische zin sprake van een anoniem creëren.
Over die bitcoins op dat bitcoin-adres kan de miner vervolgens alleen beschikken met gebruikmaking van de bij dat bitcoin-adres behorende privésleutel. Om een bitcoin te kunnen overmaken, maakt de houder van die privésleutel aanspraak op de hiervoor beschreven vorderingen ten opzichte van de miners en nodes om hun verificatie- respectievelijk controlewerkzaamheden te verrichten.
Bij het uitvoeren van hun werkzaamheden checken miners en nodes, zoals gezegd, alleen of de privésleutel gekoppeld is aan het bitcoin-adres, en niet wie daarachter schuil gaat. Het maakt, met andere woorden, voor de miners en nodes niet uit of de privésleutel wordt gepresenteerd door, in dit geval, degene die de bitcoins gedolven heeft, iemand aan wie hij zijn privésleutel heeft gegeven of iemand die die sleutel gestolen heeft.
Om die technische werkelijkheid ook juridisch te weerspiegelen moeten die vorderingen ten opzichte van de miners en nodes zo snel mogelijk aan toonder worden gesteld. Voor de volledig automatisch handelende miners en nodes heeft immers degene die die privésleutel als eerste toont, en niemand anders, recht de bitcoins over te maken naar een bitcoin-adres van een ander of naar een ander bitcoin-adres van zichzelf.
Gelet op de manier waarop de techniek werkt, denk ik dat, juridisch gezien, als een bitcoin gedolven is, op hetzelfde moment of een juridische Planck seconde44 later de vorderingen ten opzichte van de miners en nodes aan toonder worden gesteld, en wel aan de toonder van de privésleutel die hoort bij het bitcoin-adres waar die bitcoin op staat. Die vrijheid om de bitcoin-vorderingen45 aan toonder te stellen bestaat. Nederland kent een open stelsel van waardepapierenrecht: partijen zijn vrij om hun vorderingen aan toonder te stellen, of partijen dat willen is een kwestie van uitleg en zelfs als niet aan specifieke vormvereisten voor het meest in aanmerking komende waardepapier is voldaan, is de wettelijke regeling met betrekking tot dat waardepapier weliswaar niet van toepassing, maar het algemene waardepapierenrecht wel.
Aldus wordt een toonderpapier gecreëerd.
Bitcoin Blockchain
Hetzelfde geldt mutatis mutandis op het moment dat eenmaal gedolven bitcoins van het bitcoin-adres van de winnende miner worden overgemaakt naar een ander bitcoin-adres, alsmede voor ieder daaropvolgend overmaken. Zodra overgemaakte bitcoins confirmed op een ander bitcoin-adres zijn bijgeschreven, worden dus tegelijkertijd de bitcoin-vorderingen ten aanzien van die bitcoins aan toonder gesteld, en wel aan de toonder van de drager van de bij dat adres behorende privésleutel.
Dat toonderpapier is als volgt vormgegeven. De privésleutel waarmee over de gedolven of anderszins bijgeschreven bitcoins kan worden beschikt, is, zoals we zagen, opgeslagen in een wallet. De wallet is op zijn beurt een fysieke drager paper wallet of opgeslagen op een fysieke drager overige wallets. Als de wallet is opgeslagen op een fysieke drager, dan is dat in de vorm van een bestand met privésleutel dat op een schijf staat, in de regel flash geheugen, of op een solid state drive of hard disk.
Als het een schijf betreft, zit die op zijn beurt in een dedicated device, zoals een hardware wallet het USB-stick achtige device , of een non-dedicated device waar in de regel ook iets anders op staat zoals een smartphone of computer. Doordat de bitcoin-vorderingen aan toonder zijn gesteld en wel aan de toonder van de privésleutel die aan het betreffende bitcoin-adres is gekoppeld , die privé sleutel in een wallet zit en die wallet uiteindelijk een fysieke verschijningsvorm heeft, zijn de bitcoin-vorderingen dus uiteindelijk belichaamd in een fysieke drager.
Die fysieke drager zal ik hierna aanduiden met het neutrale begrip waardedrager.
Anonimiteit en crediteursvervanging Eerst maak ik de juridische kwalificatie af, van bitcoin-vorderingen als in de waardedrager belichaamde vorderingen. Is eenmaal aldus gekwalificeerd, dan is het betrekkelijk eenvoudig te voldoen aan de eisen van anonimiteit en eenvoudige crediteursvervanging. Het bitcoin-netwerk functioneert naar zijn aard op anonieme basis en het aan toonder stellen van de bitcoin-vorderingen ondermijnt dat niet. Het aan toonder stellen vereist immers geen vermelding van persoons- of andere identificerende gegevens.
Een waardepapier hoeft bijvoorbeeld niet ondertekend te zijn, wil het een waardepapier zijn. De wet veronderstelt in artikel BW slechts dat er papier wordt gebruikt en ondertekening is geen vereiste voor het ontstaan van een waardepapier of de levering van de daarin belichaamde bitcoin-vorderingen.
Debiteursvervanging Ik keer terug naar de eis van eenvoudige debiteursvervanging. Er moet een constructie worden bedacht om het ook juridisch mogelijk te maken dat de miners en nodes die uit de bitcoin-meerpartijenovereenkomst uittreden, vervangen worden door miners en nodes die tot die overeenkomst toetreden. Dat is een uitdaging. Het aan toonder stellen van vorderingen leidt slechts tot een eenvoudige manier van crediteursvervanging, maar biedt geen mogelijkheden ook de debiteur en eenvoudig te vervangen.
De meest voor de hand liggende mogelijkheid om de tegenover de bitcoinvorderingen staande verplichtingen ofwel schulden over te doen gaan, is schuldoverneming van die verplichtingen ex artikel BW. Dat geschiedt door middel van een vormvrije overeenkomst waarbij een derde de schuld van de debiteur overneemt, en de crediteur daarin vormvrij toestemt. Deze oplossing ligt echter niet voor de hand omdat het niet per se de schuld is van de ene uittredende miner of node om aan de bitcoin-vorderingen van de gebruikers te voldoen die één-op-één door een andere toetredende miner respectievelijk node wordt overgenomen.
Het ligt meer voor de hand dat in de meerpartijenovereenkomst, impliciet en reeds nu voor alsdan, is overeengekomen dat iedere miner en node mag uittreden uit die overeenkomst en dat op dat moment de gebruikers afstand doen van hun bitcoin-vorderingen ten opzichte van die uittredende miner of node artikel BW. Ook die opvatting is niet overtuigend. Als miners en nodes zich zo makkelijk aan hun verplichtingen kunnen onttrekken door simpelweg de verbinding met het bitcoin-netwerk te verbreken en ze daardoor meteen gekweten zijn van hun tegenover de bitcoin-vorderingen staande verplichtingen, is dan bij nader inzien überhaupt wel sprake van rechtens afdwingbare verplichtingen, waarvan de daartegenover staande rechten als vorderingen op naam kunnen worden gekwalificeerd en ten aanzien waarvan crediteursvervanging kan plaatsvinden door bezitsverschaffing van de waardedrager?
Een mogelijkheid om de aangedragen verbintenisen goederenrechtelijke kwalificatie wel rond te krijgen, is om de hulp van het ondernemingsrecht in te roepen. Het bitcoin-netwerk kan namelijk ook gezien worden als een meerpartijenovereenkomst waaraan gebruikers, een miners-rechtspersoon en een nodes-rechtspersoon deelnemen. De twee rechtspersonen nemen ieder voor zich een zelfstandige verplichting op zich om de werkzaamheden te verrichten die door miners respectievelijk nodes verricht moet worden. Welke rechtspersoon hier het meest geschikt voor is en hoe de externe en interne verhoudingen van die rechtspersoon in elkaar steken, valt buiten het bestek van deze bijdrage.
Wat wel binnen dat bestek valt, is een bespreking van twee belangrijke tegenwerpingen ten aanzien van de voorgestelde waardedragerconstructie: ten eerste, het elektronische waardepapier is geen waardepapier omdat het niet van papier is en ten tweede, een elektronisch waardepapier is geen waardepapier omdat het niet kan worden gegeven en genomen. Die tegenwerpingen bespreek ik nu. Een waardepapier veronderstelt dat er papier wordt gebruikt; hoe wordt aan dat vereiste voldaan bij de aangedragen waardedragerrechtelijke kwalificatie? Over het algemeen wordt immers aangenomen dat waardepapieren niet elektronisch kunnen bestaan omdat het op waardepapieren van toepassing zijnde leveringsartikel artikel BW veronderstelt dat sprake is van een papier dat in de macht moet worden gebracht van de verkrijger.
De inhoud van een bitcoin-transactie is voor partijen raadpleegbaar artikel a lid 1 onder a BW. Zoals een papieren waardepapier kan worden gelezen teneinde vast te stellen wat de inhoud van de daaruit voortvloeiende rechten en verplichtingen is, zo kan iedereen dus ook iedere partij de blockchain raadplegen en daarop nagaan hoeveel bitcoins op welk bitcoin-adres staan.
Zoals gezegd is die software en de daarop betrekking hebbende documentatie open-source en voor iedereen beschikbaar, en vloeien daar de rechten en verplichtingen van partijen uit voort. Sterker nog, de rechten en verplichtingen van iedere deelnemer zijn veel preciezer vastgelegd dan in een papieren waardepapier. De inhoud van de rechten en verplichtingen in een papieren waardepapier is immers vervat in tekst, over de interpretatie waarvan geschillen kunnen ontstaan.
De inhoud van de rechten en verplichtingen met betrekking tot bitcoins wordt daarentegen bepaald door code waarvan op voorhand kan worden vastgesteld hoe die zal worden uitgevoerd. Zoals gezegd, bij blockchain is code meestal law. Ook de authenticiteit van de overeenkomst is in voldoende mate gewaarborgd artikel a lid 1 onder b BW. Die eis is in de wet opgenomen omdat papier partijen beschermt tegen onopgemerkte manipulatie van de daarop vastgelegde gegevens, terwijl elektronisch bestanden makkelijker onopgemerkt kunnen worden gemanipuleerd tenminste, als ze daartegen niet zijn beveiligd.
De authenticiteit van de daarin opgenomen transacties is dus gewaarborgd. Sterker nog, met gebruikmaking van hedendaagse scan-, photoshop- en printtechnieken is het vervaardigen van een gemanipuleerde kopie en het vervolgens vernietigen van het papieren origineel vele malen eenvoudiger dan het manipuleren en vernietigen van een transactie die in de blockchain is opgeslagen.
Het moment van totstandkoming van de overeenkomst kan eveneens met voldoende zekerheid worden vastgesteld artikel a lid 1 onder c BW. Het moment waarop een bitcoin op een bitcoin-adres wordt bijgeschreven, wordt immers tot op de seconde nauwkeurig in de blockchain vastgelegd. Bij papier is het moment van totstandkoming daarentegen vaak veel onzekerder. Dat is een lastige eis omdat het bitcoin-netwerk, vanwege de gewenste anonimiteit, nu juist niet de identiteit van partijen registreert. Lastiger wordt het wanneer gekeken wordt naar hetgeen volgt na de uitgifteovereenkomst, de overeenkomst waarin partijen overeenstemming bereiken over het uitgeven van het waardepapier.
Daarna volgt immers het zogeheten corporele element dat bestaat uit het geven en nemen van het waardepapier. Dat corporele element blijkt het duidelijkst uit de handeling die volgens artikel BW nodig is voor de levering van de in het waardepapier belichaamde vorderingen. Die leveringshandeling veronderstelt dat het waardepapier door de vervreemder aan de verkrijger wordt gegeven en er niets bij de vervreemder achterblijft. De Richtlijn brengt ook mee dat de consensus niet zonder rechtsgevolg mag blijven. Ik kan mij echter niet voorstellen hoe het corporele element op elektronische wijze moet worden verwezenlijkt.
Papier kan niet elektronisch worden gegeven en genomen. Een recht aan toonder of order dat in een waardepapier is belichaamd kan mijns inziens niet uitsluitend elektronisch ontstaan — de elektronische consensus moet door het fysieke geven en nemen van het papier worden gevolgd. Ik vraag mij af of de EG-wetgever dit voldoende heeft onderkend. Ten aanzien van bitcoins ben ik inmiddels 57 optimistischer. Het bij levering geven en nemen van de waardedrager die de bitcoin-vorderingen belichaamt, moet naar mijn idee als volgt wordt gezien.
Het geven van die waardedrager is het makkelijkst voor te stellen bij de paper wallet.
- De juridische kwalificatie van bitcoins - OpenRecht.
- Koop Bitcoin met Debit Card Binance;
- is BTC beter dan BCH.
- VK waar Bitcoin te kopen?
- Gratis Bitcoin Mining Legit-site.
- bitcoin hoe belastingen te betalen;
- Cryptobeleggen? Na deze 3 stappen heb jij je eerste bitcoin?
Die wallet is van papier en dus is er, voor wat betreft het geven en nemen, geen enkel verschil met andere, meer klassieke papieren waardepapieren. Ook bij de hardware wallet kan de waardedrager makkelijk worden gegeven en genomen op zodanige wijze dat bij de vervreemder niets achterblijft.
Hoe blockchain de markt voor onroerend goed gaat veranderen
Echter, als op het device ook iets anders staat, zoals op een smartphone of een computer een non-dedicated device dus , ligt het niet voor de hand dat het hele device aan de verkrijger gegeven wordt. In dat geval kan de privésleutel bijvoorbeeld worden gecopypaste en naar de verkrijger worden gemaild. Doordat de vervreemder de privésleutel mailt naar de verkrijger, dematerialiseert de waardedrager. Op het moment dat de verkrijger de privésleutel in zijn wallet op een andere waardedrager opslaat, materialiseert de waardedrager weer.
Natuurlijk blijft de privésleutel in dat geval ook achter bij de vervreemder, en is er in strikte zin geen sprake meer van een klassiek geven en nemen zoals we dat bij een papieren waardepapier gewend zijn.